UUltramaryna - glinokrzemian sodowy (glin, krzemionka, siarka), pigment. Ultramarynę naturalną otrzymywano już w XIII wieku przez rozcieńczanie lazurytu (lapis lazuli). Minerał ten występuje w Tybecie, na Syberii i w Chinach.

W dzisiejszych czasach ultramarynę otrzymuje się wyłącznie w sposób sztuczny, przez wspólne ogrzewanie kaolinu, krzemionki, siarki i sody w obecności reduktora - zwykle węgla. W zależności od proporcji wymienionych składników, w temperaturze ok. 800 0C powstać może ultramaryna błękitna, zielona, czerwona, żółta i fioletowa.